گرین کارت و پاسپورت دو سند مهم هستند که نقش متفاوتی در اقامت و سفرهای بین‌المللی دارند. با این حال، تفاوت‌های کلیدی میان این دو مدرک باعث شده بسیاری از افراد برای درک کاربرد و اهمیت آن‌ها نیاز به اطلاعات دقیق‌تری داشته باشند. در این مقاله، به بررسی چهار تفاوت اصلی میان گرین کارت و پاسپورت می‌پردازیم و نقش هر یک را در وضعیت اقامت، حقوق، و مزایای فرد توضیح می‌دهیم.
۱. تفاوت در مفهوم حقوق اقامت
اولین و مهم‌ترین تفاوت بین گرین کارت و پاسپورت به وضعیت اقامتی و شهروندی فرد مرتبط است. گرین کارت مدرکی است که به افراد اجازه می‌دهد به عنوان مقیم دائم در آمریکا زندگی و کار کنند، اما این به معنای داشتن تابعیت یا شهروندی آمریکا نیست. افرادی که گرین کارت دارند، به‌طور قانونی می‌توانند در این کشور اقامت داشته و به بسیاری از حقوق اجتماعی دسترسی داشته باشند، اما همچنان تابع کشور دیگری هستند و از حقوق شهروندان آمریکا مانند حق رای محروم هستند.
در مقابل، پاسپورت سندی است که نشان‌دهنده تابعیت و شهروندی رسمی فرد در یک کشور خاص است. پاسپورت آمریکا، برای مثال، به دارندگان خود امکان می‌دهد تا از تمامی حقوق شهروندی این کشور بهره‌مند شوند، از جمله حق رای در انتخابات، دسترسی کامل به خدمات دولتی، و محافظت دیپلماتیک از سوی دولت آمریکا. همچنین، فرد با پاسپورت آمریکایی، علاوه بر داشتن حق زندگی و کار در این کشور، در سفرهای بین‌المللی از مزایای ویژه‌ای برخوردار خواهد بود.
۲. تفاوت در مجوز سفرهای بین‌المللی
تفاوت بعدی گرین کارت و پاسپورت در قابلیت و امکانات سفرهای بین‌المللی است. پاسپورت به‌ویژه برای سفر به کشورهای خارجی ضروری است و بدون آن، فرد نمی‌تواند به طور قانونی از کشور خود خارج یا وارد شود. دارندگان پاسپورت آمریکایی می‌توانند بدون ویزا یا با دریافت ویزای آسان‌تر به بسیاری از کشورها سفر کنند و از حمایت دیپلماتیک برخوردار باشند. همچنین، پاسپورت به فرد این امکان را می‌دهد که به راحتی به کشور خود بازگردد و از حقوق شهروندی خود بهره‌مند شود.
از سوی دیگر، گرین کارت تنها برای ورود و خروج از آمریکا به‌عنوان مقیم دائم کاربرد دارد و به عنوان مدرک اصلی برای سفرهای بین‌المللی کافی نیست. افرادی که گرین کارت دارند، برای سفر به کشورهای خارجی به پاسپورت کشور خود نیاز دارند و ممکن است در ورود به برخی کشورها با محدودیت‌ها و نیاز به ویزا مواجه شوند. علاوه بر این، اگر فرد دارای گرین کارت برای مدت طولانی در خارج از آمریکا بماند، ممکن است وضعیت اقامت دائم خود را از دست بدهد؛ در حالی که دارندگان پاسپورت آمریکا می‌توانند بدون نگرانی در هر زمانی به کشور بازگردند.
۳. تفاوت در حقوق و مسئولیت‌ها
گرین کارت به فرد اجازه می‌دهد که در آمریکا زندگی، کار و تحصیل کند، اما این حقوق دارای محدودیت‌هایی است. افراد دارای گرین کارت نمی‌توانند در انتخابات ملی و محلی آمریکا شرکت کنند و حق رای ندارند. علاوه بر این، برخی از مشاغل دولتی حساس و مشاغل امنیتی، تنها برای شهروندان آمریکایی در دسترس هستند و افراد دارای گرین کارت به این مشاغل دسترسی ندارند. همچنین، فرد دارای گرین کارت باید به مدت مشخصی در سال در آمریکا حضور داشته باشد تا وضعیت اقامت دائم خود را حفظ کند.
از سوی دیگر، پاسپورت نشان‌دهنده شهروندی کامل است و دارندگان پاسپورت آمریکا از تمامی حقوق و امتیازات قانونی شهروندان برخوردار هستند. این حقوق شامل حق رای، دسترسی به تمامی خدمات دولتی، و امکان استخدام در تمام مشاغل بدون محدودیت است. شهروندان آمریکایی، برخلاف دارندگان گرین کارت، می‌توانند به صورت دائم و بدون محدودیت زمانی در خارج از کشور زندگی کنند و همچنان از حقوق شهروندی خود برخوردار باشند.
۴. تفاوت در شرایط از دست دادن و تمدید
تفاوت مهم دیگری که میان گرین کارت و پاسپورت وجود دارد، شرایط از دست دادن و تمدید آن‌هاست. گرین کارت، اگرچه به فرد وضعیت اقامت دائم می‌دهد، اما تحت شرایط خاصی ممکن است باطل شود. اگر دارنده گرین کارت برای بیش از یک سال خارج از آمریکا بماند یا مرتکب جرائم خاصی شود، ممکن است گرین کارت خود را از دست بدهد و دیگر امکان بازگشت به آمریکا را نداشته باشد. همچنین، گرین کارت‌ها معمولاً به مدت ده سال اعتبار دارند و پس از آن نیاز به تمدید دارند.
پاسپورت، به ویژه برای شهروندان آمریکایی، از اعتبار بیشتری برخوردار است. اگرچه پاسپورت‌ها نیز نیاز به تمدید دوره‌ای دارند (معمولاً هر ده سال)، اما شهروندی فرد دائمی است و با پایان اعتبار پاسپورت، فرد شهروندی خود را از دست نمی‌دهد. حتی اگر فرد در خارج از کشور زندگی کند یا از پاسپورت خود استفاده نکند، همچنان شهروند آمریکا باقی خواهد ماند و می‌تواند هر زمان که بخواهد پاسپورت خود را تمدید کند.
نتیجه‌گیری
گرین کارت و پاسپورت دو سند بسیار متفاوت هستند که کاربرد و حقوق منحصر به فرد خود را دارند. گرین کارت به فرد وضعیت اقامت دائم در آمریکا را می‌دهد، اما او را از شهروندی و برخی حقوق کامل شهروندی آمریکا محروم می‌کند. در مقابل، پاسپورت نشان‌دهنده شهروندی کامل است و به فرد اجازه می‌دهد تا از تمامی حقوق و مزایای شهروندی بهره‌مند شود و به راحتی به کشورهای دیگر سفر کند.
درک این تفاوت‌ها برای کسانی که قصد مهاجرت به آمریکا دارند اهمیت زیادی دارد، زیرا با گرین کارت نمی‌توان به حقوق و امتیازات کامل شهروندی دست یافت و در نهایت اگر فرد مایل به داشتن پاسپورت آمریکایی باشد، باید مراحل درخواست شهروندی آمریکا را نیز طی کند.
